ایرانیان باستان بر این باور بودند که فردای شب یلدا با طلوع خورشید روزها بلند تر میشود. نور نشانه ای از آفریدگار است و شب، تاریکی و سرما نماد اهریمن و این تغییرات تاریکی و روشنایی نماد پیروزی نور بر تاریکی (آفریدگار بر اهریمن) است و آن را جشن میگیرند.
این جشن یک مراسم آریایی است و پیروان میترا از هزاران سال پیش آن را برگزار میکردند. فرهنگ مهمانی و دورهمی با خویشان در این شب از هزاران سال پیش برای در امان بودن از اهریمن بود و همگی با روشن کردن آتش و شمع در شب چله طلب برکت میکردند.
در شب یلدا،سراسر ایران ازآجیل شب یلدا، هندوانه، انار و میوه های گوناگون که همگی نماد تندرستی و شادکامی است استفاده میکنند.
از گذشته های دور تا به امروز همه ایرانیان برای هدیه به آشنایان خود از جعبه های آجیل یلدایی، جعبه های میوه و شیرینی یلدایی استفاده میکنند، مهمانان با شکستن گردوی آجیل یلدا با پوکی و پر بودن آن آینده گویی میکردند. یکی از اصلی ترین مرسومات این شب فال گرفتن با کتاب فال حافظ است.
آیین های مختلف در استان های ایران
یکی از آیین‌های خاص آذربایجان غربی در شب یلدا مربوط به خوردن هندوانه است که آن را «چیلله قارپیزی» یا هندوانه چله می‌نامند. در این آیین اولین ضربه به هندوانه را معمولاً ریش سفید مجلس می‌زند و در هنگام این کار جمله «قادا بلامیزی بو گئجه کسدوخ» یا «بلایای خودمان را امروز بریدیم»، را بر زبان جاری می‌کند.
یکی از آیین‌های ویژه شب یلدا در خراسان رضوی مراسم «کف زدن» است که به ویژه در استان خراسان جنوبی بسیار مرسوم است. در این مراسم ریشه گیاهی به نام چوبک را که در این دیار به «بیخ» مشهور است، در آب خیس کرده و پس از چند بار جوشاندن، در ظرف بزرگ سفالی به نام «تغار» می‌ریزند.
در شمال کشور مردم معتقدند که اگر در شب چله «ننه سرما» گریه کند، هوا بارانی و اگر پنبه‌های توی لحاف را بریزد بیرون برف و اگر گردنبند خود را پاره کند تگرگ می‌بارد. یکی از آیین‌های مردم مازندران در این شب، طالع بینی با گردو است به این صورت که در پایان جشن، هر نفر با چشم‌های بسته تعدادی گردو برداشته و هنگام خواب زیر تشک خود گذاشته و صبح گردو‌ها را می‌شکند اگر مغز آن سفید و خوب بود، نیت‌اش برآورده میشود.
یکی از آیین‌های شب یلدا در استان همدان، فال سوزن است.
شب چله در همدان موسوم به «شب چره» است که عبارت است از میوه‌های مختلف خشک و تازه که به طور معمول در این شب خورده می‌شوند.
شب چله در میان مردم لرستان که به آن «شو اول قاره» می‌گویند نوجوانان و جوانان با رفتن به پشت بام همسایه خود و دراز کردن شالی، اشعار را بلند بلند به زبان محلی می‌خوانند و همسایه نیز در شال آن‌ها آجیل، شیرینی و میوه و گندم شاهدانه می‌گذارد.
در اصفهان قدیم پهن کردن تمام البسه و رخت خواب‌ها در هوای آزاد بویژه در مقابل خورشید با هدف خوش آمدگویی به «عمو چله» و «چله زری» بوده است.
در استان فارس و شیراز مراسمی در میان خانم‌ها انجام میشود فال کلوک است. کلوک یک کوزه بزرگ با دهانه گشاد است که در این شب خانم‌های نشانه خاصی را در کوزه می‌اندازند و سپس یک دختر چه می‌آید و نشانه‌ای را از داخل کوزه خارج میکنند و سپس فردی به صورت فال شعری از حافظ می‌خواند.
سفره‌های یلدایی در یزد در بزرگ‌ترین اتاق خانه ها، روی کرسی انداخته میشود. در این شب اقوام در کنار هم غذا‌های سنتی یزدی مانند آش شولی یزدی صرف میکنند.
در کرمان، در شب یلدا می‌پندارند که در این شب قارون به شکل هیزم شکنی که پشته‌ای هیزم بر پشت دارد به خانه نیکوکاران مستمند می‌رود و به آن‌ها هیزم می‌دهد و این هیزم‌ها تبدیل به شمش‌های طلا می‌شوند. در ایام قدیم برخی از مردم به چله می‌نشستند و چهل روز مراسم چله نشینی انجام می‌دادند به امید این که قارون به خانه آن‌ها وارد شود و به آن‌ها شمش زر بدهد.
در استان سمنان مرسوم است که دامداران در شب چله گوسفند پرواری را تحت عنوان «چله کُشی» قربانی کرده و گوشت آن را قرمه میکنند، از این گوشت که در شکمبه حیوان ذخیره میشود، برای تهیه غذا در فصل سرد سال بهره می‌برند.
در دیگر استان‌ها و مناطق مختلف کشور، تقریباً آداب و رسومی مشابه آنچه پیش از این گفته شد را برگزار میکنند، هر چند که ممکن است تفاوت‌های در جزئیات وجود داشته باشد که اغلب به علت تفاوت‌های موجود در فرهنگ‌های محلی است.
گل فروشی آنلاین تی تی گیفت بسیار خرسند است که میتواند بستری را برای ایرانیان مقیم خارج کشور فراهم کند تا برای عزیزان خود در سراسر ایران آجیل و هدیه شب یلدا، باکس میوه تزیین شده و انواع گل ویژه یلدا 1402 و سایر هدایای خود را خریداری و ارسال کنند و در این جشن باستانی شریک باشند.
تی تی گیفت در سال های گذشته نیز این افتخار را داشته است تا به ایرانیان خارج و داخل کشور این خدمات را به صورت آنلاین برای ارسال هدایا انجام دهد.
