آشنایی با گل قاشقی ابلق

گیاه آپارتمانی برگ قاشقی ابلق با نام علمی Peperomia Magnoliifolia معرفی شده و از خانواده Piperaceae می باشد. در فارسیِ رایج به نامهای پپرومیا و یا گلدان برگ قاشقی معروف است، بومی آمریکای جنوبی (برزیل) و آمریکای مرکزی می باشد. این خانواده حدود ۴۰۰ گونه مختلف دارد. خرید گل آپارتمانی برگ قاشقی در دو نوع سبز و ابلق (سبز و سفید کرمی) امکان پذیر است. پپرومیا به دلیل زیبایی فراوان و سهولت در نگهداری و رشد کُندی که دارد در زمینه سفارش گل آپارتمانی طرفداران زیادی داشته و در ادارات، بانکها، منازل و مکانهایی که نور کم دارند مورد توجه قرار میگیرد. برگهای این گیاه، پهن، گوشتی، براق و تخم مرغی شکل (شبیه یک قاشق) است،به شکلی که از این گیاه میتوان در گل فروشی،به عنوان پوشش گلدان در کنار گیاهان دیگر به صورت ترکیبی استفاده شود و یا به صورت مجزا در گلدان کوچک کاشته شود. این گیاه همچون دیگر اعضای خانواده خود قد کوتاهی دارد و ارتفاع آن نهایتاً ۲۵ الی ۳۰ سانتیمتر می‌شود. گیاه برگ قاشقی در فصل رشد، گلی به نام آذین شاتون می‌دهد. این گل زیبایی خاصی نداشته و به نظر برخی از کارشناسان به جهت جلوگیری از هدر رفت انرژی گیاه و حفظ شادابی آن می‌توان گل گیاه را به وسیله قیچی مناسب حذف نمود.
شرایط نگهداری برگ قاشقی ابلق:
آبیاری:
به طور کلی بهترین آب برای آبیاری گیاهان، آبی است که مانده باشد. آب را درون ظرفی ریخته و اجازه دهید که ساعت‌ها (حتی اگر مقدور است ۱ یا ۲ روز) بماند، با این عمل کُلُر و فلوراید موجود در آب از بین رفته و اگر املاحی داخل آن بوده تَه نشین شده و از همه مهم‌تر دمای آب با دمای محیط یکسان می‌شود. برگ قاشقی گیاه کم آبی است، اجازه دهید بین دو آبیاری سطح خاک کاملاً خشک شود و سپس اقدام به آبیاری نمائید، این گیاه آب را در داخل ساقه و برگ‌های گوشتی خود ذخیره می‌کند به همین دلیل اگر در آبیاری زیاده روی شود موجب پوسیدگی ریشه شده و زمینه ایجاد بیماری‌های قارچی را فراهم می‌کند. در تابستان هفته‌ای یک یا دو بار (با توجه به شرایط محیط متفاوت است) آبیاری و در زمستان با فاصله زمانی بیشتر، نیاز آبی گیاه را برطرف نمائید.
دما:
برای سفارش گل پپرومیا باید بدانید که بهترین دما برای رشد آن بین ۱۸ الی ۲۴ درجه سانتی‌گراد (دمای محیط) می‌باشد. این گیاه دمای ۱۰ درجه سانتی‌گراد را هم می‌تواند تحمل کند،اما رشد آن در این دما متوقف خواهد شد.
نور:
برگ قاشقی ابلق نیاز نوری کمی دارد، محل‌های نیم‌سایه و قرار دادن پشت پنجره‌های جنوبی و شمالی مکانی مناسب برای نگهداری گیاه است. به طور کلی گیاهان به ۴ الی ۹ ساعت نور در طول روز نیاز دارند و گیاه برگ قاشقی حدود ۸ ساعت نور احتیاج دارد. نور بیشتر موجب آسیب دیدن گیاه می‌شود، استفاده از نور چراغ جهت برطرف کردن نیاز نوری گیاه زمانی که ۸ ساعت نور آن تأمین شده است توصیه نمی‌شود و انجام این عمل حتی می‌تواند موجب آسیب دیدن گیاه شود. از قرار دادن گیاه برگ قاشقی در مقابل تابش مستقیم آفتاب برای مدت طولانی و مخصوصاً در فصل تابستان خودداری کنید. این نکته را هم در نظر بگیرید که کلیه گیاهان ابلق نسبت به نوع ساده خود کمی به نور بیشتر احتیاج دارند تا حالت دو رنگ و ابلقِ خود را حفظ کنند و این نکته در گیاه برگ قاشقی هم صدق می‌کند.
خاک:
خاک خوب و غنی با زهکشی عالی برای گیاه برگ قاشقی پیشنهاد می‌شود. خاک لیمونی (خاک‌رس، خاک برگ و کمی کود حیوانی)،برای رشد ریشه گیاه بسیار مناسب است و همچنین از ترکیب پیت‌ماس، خاک‌برگ، ماسه و خاک باغچه هم می‌توان استفاده کرد.
رطوبت:
گیاه برگ قاشقی ابلق عاشق رطوبت است (مهم‌ترین نیاز‌ این گیاه رطوبت است) و به رطوبت ۵۰ درصد نیاز دارد. برای ایجاد این رطوبت سه روش پیشنهاد می شود:
روش اول: اسپری کردن آب روی برگ‌های گیاه؛جهت انجام این منظور تا آنجایی که امکان دارد از آب مانده (آبی که فاقد کُلُر، فلوراید و از همه مهم‌تر آبی که هم دمای محیط باشد) به وسیله آبپاش اسپری نمائید، اسپری کردن آب سرد می‌تواند موجب آسیب زدن به گیاه شود.
روش دوم: دستگاه بخور سرد؛با تهیه دستگاه بخور سرد و استفاده از آن می‌توان به راحتی رطوبت مورد نیاز گیاه را فراهم نمود.
روش سوم: ابجاد جزیره؛در این روش زیر گلدانی را از سنگ‌ریزه پُر کنید و سپس درون زیر گلدانی آب بریزید، باید به این نکته مهم توجه داشت که انتهای گلدان (زهکشی گلدان) از سطح آب فاصله داشته و خاک با آب تماس نداشته باشد، با انجام این روش تا حد زیادی رطوبت گیاه تأمین می‌شود.
هنگام حمل و نقل اگر شرایط نامناسبی برای گیاه فراهم شود،احتمال ریزش برگ‌ها وجود دارد. اگر چنین شد در صورت تأمین رطوبت بالای ۶۰ درصد برای گیاه، امکان رویش مجدد برگ‌ها وجود دارد.
تغذیه:
جهت شادابی هر چه بیشتر پپرومیا هر دو هفته یک‌بار در فصول رشد (بهار و تابستان) می‌توان از کود‌های قابل حل در آب (جامد یا مایع) مخصوص گیاهان زینتی طبق دستور درج شده بر روی محصول استفاده کرد.

تکثیر برگ قاشقی ابلق :
روش اول:قلمه ساقه
این روش را در فصل تابستان انجام دهید، به این منظور یک شاخه بلند انتخاب کرده و یک قلمه به طول ۷ الی ۱۰ سانتی‌متر را به وسیله چاقو یا قیچی جدا کنید. قلمه به یک یا دو برگ نیاز دارد، برگ‌های اضافی را به وسیله قیچی از انتها جدا کنید، این مرحله خیلی مهم است چون محلِ برگ‌های جدا شده در ساقه هست که ریشه می‌دهد، پس مراقب باشید به ساقه قلمه آسیبی وارد نشود. انتهای قلمه را با قیچی به صورت مورب جدا کنید، چون در این صورت سطح بیشتری با خاک در تماس خواهد بود و ریشه‌دار کردن گیاه راحت‌تر صورت می‌گیرد، سپس قلمه را به هورمون ریشه‌زایی آغشته کرده و در بستری که زهکشی خوبی داشته باشد مثل پیت‌ماس، کوکوپیت و پِرلیت یا خاک‌برگ و ماسه بکارید. به وسیله آب‌پاش روی برگ‌های گیاه را مرطوب نموده و سپس با یک کیسه پلاستیک شفاف روی گلدان را بپوشانید تا رطوبت گیاه تأمین گردد. دمای مورد نیاز قلمه ۱۸ الی ۲۴ درجه سانتی‌گراد می‌باشد، از قرار دادن گلدان در مقابل تابش مستقیم آفتاب خودداری کنید، ظرف مدت ۲۰ الی ۳۰ روز در صورت داشتن رطوبت کافی قلمه ریشه‌دار خواهد شد.
روش دوم:قلمه برگ
در این روش یک برگ از گیاه به وسیله قیچی جدا کنید، به وسیله کاتر یا چاقو می‌توان به چهار نوع مختلف قلمه برگ را آماده کرد و در بستر مناسب کاشت: ۱- تمام برگ با دُمبرگ ۲- تمام برگ بدون دُمبرگ ۳- نیمه پائینی برگ بدون دُمبرگ ۴- نیمه بالایی برگ.قلمه برگ آماده شده را در صورت امکان به هورمون ریشه‌زایی آغشته کرده و سپس در بستر مناسب مثل پیت‌ماس، کوکوپیت و پِرلیت یا خاک‌برگ و ماسه بکارید، گیاه را در محیطی گرم، مرطوب و دور از تابش مستقیم آفتاب نگهدارید تا ریشه بدهد. لازم به‌ذکر است که هورمون ریشه‌زایی لازم و ضروری نیست ولی آغشته کردن برگ به آن، ریشه‌دار کردن قلمه برگ‌ها را سریع‌تر میسر می‌سازد.
هرس:
در صورتی که گیاه پپرومیا شما خیلی پُر شده باشد، می‌توانید آن را به وسیله قیچی مناسب هرس نموده و جهت تکثیر گیاه استفاده نمائید و همچنین به پیشنهاد برخی از کارشناسان، گلِ این گیاه را اگر دوست داشتید حذف کنید چون وجود آن در رشد گیاه می‌تواند اثر منفی داشته باشد.
تعویض گلدان برگ قاشقی ابلق :
ریشه‌های گیاه برگ قاشقی کوچک و سطحی بوده و خاک را تسخیر نمی‌کنند، لذا نیاز چندانی به تعویض گلدان ندارد. در صورتی که گلدان پُر از ریشه شده باشد می‌توان گلدان را با یک سایز بزرگ‌تر تعویض نمود.
آفت و بیماری:
کنه قرمز تارعنکبوتی: با نام‌های کنه دو نقطه‌ای (Two-Spotted Spider) و کنه قرمز تارعنکبوتی (Red Spider Mite) شناخته می‌شود. کنه قرمز تارعنکبوتی یکی از آفات بسیار مهم و خطرناک برای گیاهان می‌باشد و در صورتی که به موقع با این آفت مبارزه نشود، گیاه حتماً از بین خواهد رفت. این آفت، خزنده، بدون بال، دارای شش یا هشت پا (تعداد پا بستگی به مرحله رشد کنه دارد) و بسیار ریز (حدود ۵/۰ میلی‌متر طول) می‌باشد. برای مشاهده این آفت باید از ذره‌بین بزرگ و قوی استفاده کرد. این آفت از شیره گیاه تغذیه کرده و باعث ضعیف شدن گیاه می‌شود. کنه قرمز تارعنکبوتی در فصل بهار پدیدار شده و با گرم شدن هوا چرخه زندگی این آفت سرعت بیشتری پیدا می‌کند و تا سرد شدن هوا و آغاز فصل‌های سرد امکان دارد به فعالیت خود ادامه دهد. این کنه به اندازه‌ای کوچک است که حتی می‌تواند فصل سرما را هم در لابه‌لای شیار‌های خیلی کوچک سپری کند و در فصل بهار مجدداً شروع به فعالیت کند.
روش‌های شیمیایی دفع کنه قرمز تارعنکبوتی:
الف) آبامِکتین (Abamectin): این آفت‌کش با نام تجاری وِرتیمِک (Vertimec) و فرمولاسیون (%EC1.8) در بازار وجود دارد. دارای خاصیت‌های تماسی و گوارشی می‌باشد، در آب به مقدار کم حل شده و از طریق گوارشی و تماسی اثر سمیت زیادی دارد. اثر سیستمیک ضعیفی دارد و به گونه‌ای عمل می‌کند که پس از اسپری کردن روی گیاه خیلی سریع به داخل برگ نفوذ کرده و به مدت چند هفته می‌تواند اثر بخش باشد. همچنین اگر مقداری از این سم جذب گیاه نشود، سریعاً تجزیه می‌گردد. به منظور جلوگیری از بروز مقاومت در آفت، غالباً توصیه می‌شود بیشتر از دو بار در طول یک فصل سم‌پاشی صورت نگیرد و در یک دوره‌ی سم‌پاشی فاصله زمانی بار دوم نباید کمتر از هفت روز باشد. توجه داشته باشید که این سم به هیچ وجه نباید با سیستم آبیاری مورد استفاده قرار گیرد. آبامِکتین با اکثر حشره‌کش‌های رایج سازگار است ولی با فرمولاسیون‌های ULV ناسازگار بوده و نمی‌توان آن را با این فرمولاسیون‌ها مخلوط کرد.
ب) مِتاسیستوکس-‌آر (Metasystox-R): این آفت‌کش با نام اُکسی‌دیمتون‌متیل (Oxydemeton Methyl) و فرمولاسیون (%EC25) در بازار وجود دارد. دارای خاصیت‌های تماسی، گوارشی و سیستمیک بوده و دارای اثر فوری و تأثیری طولانی می‌باشد. این آفت‌کش پس از سم‌پاشی توسط شاخ و برگِ گیاه جذب شده و با جریان شیره نباتی به تمام قسمت‌های گیاه منتقل می‌شود. همچنین مِتاسیستوکس-آر را با اکثر آفت‌کش‌ها به استثنای ترکیبات قلیایی، می‌توان مخلوط کرد.