در طول تاريخ استفاده از گياهان و گلها، مسير تكاملي بسياروسيع و گستردهای داشته است و انسانها با استفاده ازروشهای گوناگون سعي کردهاند گياهان و گلها را بهمنظور رسيدن به رفاه حال خود پرورش دهند و از آنها براي تغذيه و حفظ بقاي خويش استفاده كنند. انسان بهمرورزمان گياهان و گلها را شناسايي، تربيت وخانگي نموده و آنها را براي استفادههای اقتصادي درگروههای گياهان زراعي و باغي طبقهبندی كرده است. انسانها، علاوه بر استفادههای اقتصادي از گياهان، آنها را بهصورت گل تزئینی و گل آپارتمانی در محيط اطراف محل زندگي و حتي در محل زندگي و کار خود براي رسيدن به آرامش روحي پرورش میدهند.افزایش شهرنشینی و هجوم جمعیت به شهرها باعث افزایش ازدحام و به طبع آن افزایش ساختوسازهای غیراصولی در محیط شهرها شده است و باعث تخریب بیشتر محیط سبز و فضاهای طبیعی درون و اطراف شهرها گردیده است که شاهرگهای تنفسی محیط شهر و انسانهای شهرنشین میباشند. اینتخریب گسترده محیطزیست باعث افزایش آلایندگیهای مختلف درمحیط شهرها و فضاهای زندگی انسان و بروز مشکلات متعدد جسمی و روحی شهرنشینان شده است. این مشکلات عدیده، لزوم بازبینی و بازگشت به طراحیهای دقیقتر و روانشناسانه برای محیط و ساختمانهای جدید شهری را نشان میدهد.
فنّاوری و علم امروز معماری برایجلوگیری از تخریب طبیعت و درعینحال بازسازی طبیعت در محیطهای شهری به راهکار معماری سبز و استفادهاز روانشناسی محیطی در طراحی ساختمانها روی آورده است. خوشبختانه در سالهای اخیر در جامعه ایران فرهنگ خرید گل و نگهداری انواع گلهای تزئینی، گلهای آپارتمانی و گلهای تصفیه هوا رشد کرده است و همچنین هدیههای تجزیهناپذیر و مضر برای محیطزیست جای خود را به هدیه گل دادهاند. همچنین گلهای طبیعی روزبهروز فضای خانهها را بیشتر پرکرده و جای گلهای مصنوعی و پلاستیکی که بهدوراز خاصیت و مضر برای محیطزیست هستند با جلوه مصنوعی خود سبب آسیب غیرمستقیم به روح و روان انسان میشوند را گرفتهاند. با همهگیر شدن فضای مجازی و فعالیت گلفروشی های آنلاین، خرید و سفارش گل سادهتر، سریعتر و با آلودگی زیستمحیطی کمتری همراه شده است (تردد و ترافیک کمتر). گلفروشی و فروشگاه آنلاین تی تی گیفت جز قدیمیترین و متنوعترین گلفروشیهای آنلاین در ایران است که برای بسیاری از شهرهای ایران سفارش گل و ارسال گل را انجام میدهد، ازجمله شهرهایی مانند تهران، اصفهان، مشهد و شیراز قم و تمامی مراکز استانها.
تأثير گياهان بر محیط پیرامون:
تأثير گل و گياهان بر محل زندگی بشر بیشتر محدود به گياهان یکساله و چندسالهی كوچك، درختچهها و درختان بزرگ است. درختچهها و درختان بزرگ، جنگلها را به وجود آوردهاند و گياهان كوچك نيز در ميان آنها رشد میکنند. جنگلها و پوششهای گياهي طبيعي تضمینکنندهی حفظ و پايداري آب، خاك و هواي سالم در هر سرزميني است و پشتوانهی مهم و مطمئني براي نگهداري و توسعهی روشهای كشاورزي و ساير منابع تغذیهای انسان به شمار ميايند. ازاینرو پوششهای گياهي تأثيراتى بر محيط به شرح زير دارند:
1- ايجاد زيبايي و منظرهی دلپذیر در طبيعت؛
2- ايجاد تفرجگاه براي انسانها؛
3 -جلوگيري از فرسایش خاك براثر آب (بارندگي) و باد؛
4- جلوگيري از بروز سيل با جذب آب حاصل ازبارندگي به كمك ریشهها و نفوذ آنها به داخل خاك؛
5- توليد اكسيژن و هواي مطلوب و پاکسازی هوايآلوده بهویژه در مناطق شهری و صنعتی؛
6- جلوگيري از گرم شدن هواي کرهی زمين با جذب كربن دیاکسید هوا و ساير گازهاي زیانآور.
تأثير گياهان بر اقتصاد:
با توجه به تنوع گياهان و گلها و طبقهبندی آنها در گروههای گياهان زراعي، باغي و تزئینی میتوان با انتخاب، اصلاح و پرورش اینگونه از گياهان، علاوه بر تأمين مواد غذايي و حفظ بقاي خود و تأمين منافع اقتصادي، با فروش محصولات و صدور آنها به خارج از کشور به بهبود وضع اقتصاد مملكت خويش كمك كرد.
تأثير گياهان بر سلامت جسم و روح:
در بين گياهان باغي و تزئینی، گلها و گياهان و درختچههاي زينتي قرار دارند كه انسان با پرورش آنها در منزل، باغچه و محيط شهري (پارکها)، علاوه بر ايجاد زيبايي در محيط، باعث آرامش و سلامت جسم و روح خود میشود. در عصر حاضر پيشرفت صنعت، موجب آلودگي بيشتر محیطزیست شد و با افزايش جمعيت شهري، فضاي زندگي را بهاندازهی حجم يك آپارتمان تنگ كرده است. افزايش وسعت فضاهاي سبز به طريق زير باعث آرامش بیشتر جسم و روح و رفع خستگى انسان میشود:
1- جذب پرتوهاى مضر خورشيدى توسط گياهان از اثرات زیانبار آنها بر بدن انسان جلوگيرى میکند. نياز انسان به طبيعت سبز بهویژه گلها و گياهان زينتى بیشتر احساس میشود.
2- توليد اكسيژن و مطبوع كردن هوا: مقدار زيادي از اكسيژن آزادشده در طبيعت از طريق فضاي سبز توليد میشود. اگر درخت و فضاي سبزي نباشد، مشكل انسان در ارتباط باوجود گاز كربن دیاکسید گازهاي سمي حاصل از سوختن سوختهای فسيلي (نفت، گازوئيل و بنزين) در هوا و كمبود اكسيژن بهخوبی مشخص میشود، درنتیجه با مشكلات تنفسي و ساير بیماریها مواجه خواهد شد.
3- متعادل كردن آبوهوا: كاهش دماي اطراف درختان، افزايش رطوبت هوا موجب آسايش زندگى انسان میشود.
4- كاهش آلودگیهای صوتي: گياهان و درختان كاشته شده در كنار خیابانهای پررفتوآمد و همچنين پارکها باعث جلوگيري از تأثير صداهاي آزاردهندهی ناشي از حركت و صداي بوق اتومبیلها و ساير دستگاههای موتوري میشود. درنتیجه انسان با كاهش فشارهاي حاصل از سروصدای زياد، احساس راحتي و آرامش میکند.
5- هدیه و سفارش انواع گل بهصورت گل تزئینی و یا دستهگل، باکس گل، سبد گل، تاج گل و غیره در مراسمهای مختلف سنتی، ترحیمها، جشنها و تولدها به شکل مناسب میتواند آرامشبخش، شادیبخش و فرحبخش باشد.
6- جذب گردوخاک هوا: درختچهها و درختان زينتي به سبب پراكندگي شاخ و برگهایشان مانند يك گردگير (فيلتر) عمل میکنند و مانع نفوذ گردوخاک به محل سكونت و درنهایت به دستگاه تنفسي انسان میشود. تحقيقات نشان میدهد درختاني مانند گردو،كاج، بلوط، نراد، سروكوهي، بيد، افرا و زبان گنجشك از خود موادي در هوا رها میکنند كه براي بسياري از میکربها و قارچهای تکسلولی و برخي از حشرات ريز اثر كشندگي دارد ولي توليد چنين موادي بر روي انسان اثر فرحبخشي میگذارد.
نقش گیاهان در جذب آلودگی هوای ساختمان:
تهویه هوای محل زندگی و کار و استشمام رایحه خوش ازجمله عواملی است که نهتنها باعث بهبود عملکرد انتقال اکسیژن بهارگانهای مختلف بدن میشود، بلکه بر بازده کاری افراد و افزایش تمرکز آنها هنگام انجام کار و تقویت روحیه کمک میکند.بر اساس نتایج تحقیقات انجامشده، بیش از 180ماده شیمیایی در هوای خانه شناساییشده که حدود 80گونه گیاهآپارتمانی در حذف این سموم مؤثر شناختهشدهاند. پژوهشگران دانشگاه شفیلد متوجه شدهاند سطح آلایندگی هوای داخل منازل میتواند سه برابر بیشتر از مراکز شهرها و یا جادههای پرترافیک باشد. سازمان جهانی بهداشت نیز اعلام کرده است سالانه یکمیلیون و پانصد هزار نفر از آلودگی خانه جان میبازند. گیاهان آپارتمانی از طریق فتوسنتز، اکسیژن بیشتری وارد فضای خانه میکنند و با جذب گازهای سمی هوای خانه را از هرگونه آلودگی پاک میکنند. محققان به این نتیجه رسیدهاند کهبرگ، ریشه، خاک و میکروارگانیسمهای موجود در خاک علاوه بر شرکت در فتوسنتز، نقش بسزایی در حذف آلودگیها و سموم دارد. بررسیها نشان دادهاند که علائمی مانند سردرد، استرس، خوابآلودگی و سرماخوردگی در صورت وجود گل و گیاه در خانه کاهش پیدا میکند. گیاهان آپارتمانی میتوانند 34درصد سموم هوا را طی 27ساعت از بین ببرند. این میزان قابلتوجه و شگفتانگیز از میزان تأثیرات مثبت و متنوع گیاهان بر انسان و تلطیف و بهبود محیط زندگی او، نشاندهنده اهمیت استفاده از گیاهان بهعنوان بخشی از روند طراحی در معماری است و لزوم توجه به ترکیب معماری با طبیعت در حین طراحی و ساخت بهعنوان راهحلی مفید و پاسخگو به معضلات جسمی و روحی انسان امروز را نشان میدهد.