علت زرد شدن برگ پتوس؛ 7 دلیل اصلی و راه‌حل های فوری
پتوس یکی از زیباترین گیاهان برای نگهداری در خانه و محل کار است. نگهداری راحت این گیاه، مهم‌ترین مشخصه آن است که باعث شده پتوس را گیاه مناسب برای کمد هم بنامند که در بدترین شرایط ممکن هم می‌تواند به حیات خود ادامه دهد. البته اگر پتوس شما بیرون از کمد و در مقابل پنجره، زرد و بی‌حال شده، اصلا نگران نباشید. خوشبختانه روشهای نجات پتوس، بسیار راحت هستند. تنها باید علت زرد شدن برگ پتوس را بدانید و برای اصلاح شرایط آن، اقدامات لازم را انجام دهید. همراه ما باشید تا مهم‌ترین علل زردی پتوس و نحوه درمان آن را به شما هم بگوییم.
دلایل اصلی زرد شدن برگ پتوس
7 علت زرد شدن برگ پتوس و راهکارهای برطرف کردن آن در ادامه بیان کردیم:
آبیاری بیش از حد: شایع‌ترین دلیل
در صورتی که برگ‌های پایینی گیاه شروع به زردشدن کرده‌اند، برگ‌ها نرم و قهوه‌ای هستند و خاک گلدان بوی نامطبوعی می‌دهد، باید تعداد دفعات آبیاری را کاهش دهید. آبیاری بیش از حد به پتوس و مرطوب‌ماندن مداوم خاک، باعث می‌شود که ریشه‌ها اکسیژن کافی دریافت نکنند. بدین شکل، کم‌کم ریشه‌ها می‌پوسند و از بین می‌روند. برگ‌های پتوس نیز خمیده، له و زرد می‌شوند.
این مشکل زمانی رخ می‌دهد که به دلیل زهکشی نامناسب گلدان، آب درون گلدان باقی بماند یا بین هر بار آبدهی، خاک خشک نشود. برای رفع این مشکل، تعداد دفعات آبیاری را کاهش دهید. سوراخ‌های ته گلدان را چک کنید و اگر مسدود شده‌اند، آن‌ها را باز کنید. زمانی به گیاه آب دهید که سطح خاک تا حدود 2 سانتی‌متر خشک شده باشد.
آبیاری کم: خشکی برگ‌ها
آبیاری خیلی کم نیز باعث زرد شدن پتوس‌ها می‌شود. در صورتی که تعداد دفعات آبیاری کم باشد، تمام برگ‌ها پژمرده و بی‌حال می‌شوند. سطح خاک گلدان، کاملا خشک شده و ترک می‌خورد. برگ‌های زرد ناشی از کم‌آبی، شکننده و ترد خواهند بود که با دست‌زدن به آن‌ها، بخش زرد شده، پودر می‌شود.
راه‌حل این مشکل هم بسیار ساده است. اگر متوجه این شرایط شده‌اید، در اولین گام یک ظرف بزرگ‌تر از گلدان خود را با آب تمیز پر کنید. چند ساعت منتظر بمانید تا کلر آب کم شود.
سپس گلدان را به‌آرامی درون ظرف آب بگذارید تا از طریق سوراخ‌های زهکشی، آب وارد گلدان شود. آب باید تا نیمه‌های گلدان باشد و به لبه گلدان یا خاک، نرسد. این روش، آبدهی به روش غرق‌آبی است و بیشترین میزان آب را به ریشه‌ها می‌رساند.
تقریبا 10 الی 30 دقیقه بسته به اندازه گلدان، صبر کنید. زمانی که سطح خاک مرطوب شد، گلدان را خارج نمایید. اجازه دهید آب اضافه خارج شود و گلدان را در جای خود بگذارید. پس از آن، دفعات آبیاری را افزایش داده و با خشک شدن سطح خاک گلدان، به پتوس آب بدهید.
شرایط بد نگهداری: نور، دما و رطوبت نامناسب
پتوس یکی از مقاوم‌ترین گیاهان آپارتمانی است که حتی در نور کم، زنده می‌ماند. هر چند عدم وجود نور کافی یا حتی نور بیش از حد، باعث زرد شدن برگ‌ها و آسیب‌دیدن به گیاه می‌شود. اگر نور محل نگهداری گلدان، خیلی کم باشد، برگ‌ها نمی‌توانند فتوسنتز کنند و برگ‌ها زرد خواهند شد. نور بیش از حد هم باعث سوختن نوک برگ‌ها و زردشدن گیاه می‌شود. بهترین نور برای پتوس، نور غیر مستقیم در کنار پنجره‌های جنوبی است.
در ساعت‌های گرم روز که نور آفتاب شدید و زیاد است، حتما پرده را بکشید. نور مستقیم اوایل روز یا عصر، برای پتوس عالی خواهد بود. در صورتی که خانه شما نورگیر نیست و دوست دارید که پتوسی زیبا با برگ‌های شاداب داشته باشید، از یک لامپ رشد استفاده کنید. این لامپ‌ها نور آفتاب را شبیه‌سازی می‌کنند و به فتوسنتز برگ پتوس کمک خواهند کرد.
در صورتی که دمای محل نگهداری این گیاه خیلی کم یا خیلی زیاد باشد، برگ‌ها زرد می‌شوند. بهترین دما برای پتوس بین 18 تا 27 درجه سانتی‌گراد است. دیگر علت زرد شدن برگ پتوس، رطوبت کم محیط است. برای رفع این مشکل، می‌توانید برای گلدان خود جزیره درست کنید یا از دستگاه بخور در محیط خانه کمک بگیرید.
کمبود مواد مغذی: کاهش کیفیت خاک
در صورتی که با وجود آبیاری منظم و نور خوب، برگ‌های قدیمی گیاه شما زرد شده‌اند؛ باید خاک را بررسی کنید. دیگر نشانه‌های کاهش کیفیت خاک، عدم رشد گیاه و کوچک‌شدن برگ‌ها است. خاک گیاه نباید مثل خاک باغچه، نرم و یک‌دست باشد و پس از آب‌دادن، تبدیل به گِل شود. بهترین خاک برای پتوس، خاک سبک، حاوی پرلیت و با تخلخل بالا است. اگر مدت زیادی از تعویض گلدان و خاک گذشته، احتمالا کاهش کیفیت خاک مهم‌ترین علت زرد شدن برگ پتوس است.
برای تغذیه پتوس، به کود سه بیست نیاز دارید. استفاده از کودهای حاوی نیتروژن و هورمون‌های ریشه‌زایی، به تقویت خاک گلدان کمک می‌کنند. اگر گلدان شما برای گیاه کوچک شده و نشانه‌های کاهش کیفیت خاک را هم می‌بینید، بهترین روش برای احیای پتوس‌تان، تعویض گلدان است.
گلدان نامناسب: آسیب‌دیدن ریشه‌ها
در صورتی که آبیاری منظم است، گیاه نور کافی دارد و کوددهی نیز انجام داده‌اید؛ اما برگ‌ها هنوز زرد و پژمرده هستند، باید این بار گلدان را بررسی کنید. بهترین گلدان برای پتوس، گلدان پلاستیکی با زهکشی بسیار خوب است. کف گلدان باید حداقل 6 سوراخ مناسب برای عبور آب داشته باشد. گلدان بسیار بزرگ، باعث مرطوب‌ماندن خاک و پوسیدن ریشه‌ها می‌شود و گلدان کوچک نیز فضای کافی برای رشد ریشه‌ها ندارد.
گلدان‌های با دیواره‌های خمیده و کوزه‌مانند، آب را درون خود نگه می‌دارند و باعث پوسیدن ریشه‌ها می‌شوند. گلدان‌های سرامیکی نیز معمولا فقط یک سوراخ برای عبور آب دارند که به دلیل زهکشی نامناسب، به ریشه آسیب می‌زنند. گلدان را عوض کنید و پتوس را در یک گلدان استاندارد بکارید. اگر قصد دارید با سفارش گل و گیاه از تی‌تی‌گیفت، یک گلدان پتوس را هدیه دهید، گلدان پلاستیکی را درون یک گلدان بزرگ‌تر سرامیکی بگذارید که در عین تامین محیط مناسب رشد گیاه، ظاهر گلدان نیز زیبا باشد.
آفات و قارچ‌ها: نابودی ریشه و برگ‌ها
در صورتی که بر برگ‌های پتوس، حشرات ریز می‌بینید و برگ‌ها زرد شده‌اند، گیاه شما دچار آفت شده است. با یک گیاه‌پزشک مشورت کنید تا بر اساس آفت مشاهده شده روی برگ‌ها، آفت‌کش یا سم مناسب را به شما معرفی کند. اگر بر برگ‌های سبز و سالم پتوس، لکه‌های زرد و قهوه‌ای می‌بینید، ممکن است که گیاه دچار قارچ شده باشد. برای از بین‌بردن قارچ، باید از قارچ‌کش استفاده نمایید.
شوک و استرس محیط
پتوس گیاه مقاومی است؛ اما نسبت به تغییرات ناگهانی شرایط محل نگهداری، واکنش نشان می‌دهد. اگر چند برگ پتوس شما بعد از تغییر ناگهانی دما، محل نگهداری یا میزان رطوبت، زرد شده‌اند؛ گیاه دچار شوک شده است. اصلا نگران نباشید. با آبیاری مناسب و داشتن نور کافی، گیاه شما پس از چند هفته به حالت عادی خود باز می‌گردد.
اقدامات عملی برای احیای پتوس
برای جلوگیری از زردشدن برگ‌ها، باید نحوه نگهداری از پتوس را بدانید. در ادامه، نکات مهم نگهداری پتوس را با هم مرور خواهیم کرد:
آبیاری با آب بدون کلر
آب بی‌کیفیت یا حاوی کلر باعث زردشدن برگ‌ها می‌شود. برای آبیاری پتوس و دیگر گلدان‌های خود، پس از پرکردن ظرف آب، آن را تا 24 ساعت کنار بگذارید تا کلر آب از بین برود. سپس گلدان‌ها را با آب بدون کلر، آبیاری کنید. آب بی‌کیفیت باعث زرد شدن تمام برگ‌ها خواهد شد.
هر بار و قبل از آبیاری، خاک را با انگشت خود بررسی کنید. زمانی به گیاه آب بدهید که حداقل دو سانت از سطح خاک، خشک شده باشد. اگر خاک شما باکیفیت و سبک است، می‌توانید کمی گلدان را جابه‌جا کنید. سبک‌شدن گلدان، به معنای خشک‌شدن خاک است. برای درک بهتر وزن گلدان، پس از آبیاری گیاه، گلدان را کمی حرکت دهید تا وزن آن در هنگام رطوبت را بدانید.
تعویض اصولی خاک گلدان
نشانه مهم تعویض خاک، خارج‌شدن ریشه‌ها از سوراخ‌های زهکشی است. برای تعویض خاک، حتما خاک باکیفیت، قارچ‌کش و پرلیت آماده کنید. به کف گلدان پلاستیکی، حداقل 4 تا 8 سوراخ دیگر، اضافه نمایید. با اسپری، محلول آب و قارچ‌کش را به گلدان بزنید. یک لایه پرلیت یا لیکاپون در کف گلدان بریزید. اگر خاک فعلی پتوس شما بی‌کیفیت است، ریشه‌ها را از خاک تمیز کرده، با آب بشویید و کاملا با قارچ‌کش اسپری کنید.
در صورتی که خاک فعلی گیاه باکیفیت و بدون حشره و آفت است، ریشه را با همان خاک، روی پرلیت یا لیکاپون بگذارید. خاک جدید را در اطراف گیاه بریزید. به هیچ عنوان خاک را محکم فشار ندهید، زیرا فشار بیش از حد باعث آسیب‌دیدن ریشه‌ها می‌شود. گیاه را تا 24 ساعت اول آب ندهید. سپس مقداری هورمون ریشه‌زا یا بیورادیکانت به آب اضافه نمایید. گیاه را تا سه دفعه اول، با آب دارای کود، آبیاری کنید.
کوددهی مرتب
گیاه بدون کود، زنده می‌ماند؛ اما اگر می‌خواهید که هر روز شاهد رشد پتوس خود باشید و جلوی زردشدن برگ‌های آن را بگیرید، باید به گیاه کود بدهید. در اغلب منابع، کوددهی را به بهار و تابستان محدود می‌کنند، اما این موضوع برای گیاهان داخل آپارتمان یا محیط‌های بسته که دمای محل نگهداری‌شان ثابت است، کمی تفاوت دارد.
این گیاهان در طول سال به کوددهی نیاز دارند. هر چند اگر پتوس خود را در لبه تراس یا در حیاط نگه می‌دارید و با تغییر فصل، دمای محل نگهداری آن‌ها کاهش یا افزایش می‌باید، کوددهی پتوس را فقط در بهار و تابستان انجام دهید.
مه‌پاشی با کودهای مفید
خشکی هوا، یک علت زرد شدن برگ پتوس است. یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از سوختن و زرد شدن برگ پتوس، تامین رطوبت مورد نیاز این گیاه است. اگر محیط شما به اندازه کافی رطوبت ندارد یا برگ‌های پتوس شما با وجود نور کافی، کوچک و بی‌حال هستند، گیاه به مه‌پاشی نیاز دارد.
برای این کار می‌توانید از یک اسپری آب استفاده کرده و به برگ‌ها، آب اسپری کنید. انجام این کار در روزهای گرم سال، به طراوت پتوس کمک می‌کند. برای کمک به تغذیه بهتر پتوس، می‌توانید از کودهای مایع در آب مثل جلبک دریایی نیز استفاده نمایید و محلول آب و جلبک دریایی را به برگ‌ها اسپری کنید.
هرس گیاه و قلمه‌زدن شاخه‌های قدیمی
برای تحریک رشد بهتر و بیشتر گیاه، برگ‌های پژمرده و زرد را با یک قیچی باغبانی یا چاقوی تیز و تمیز، جدا کنید. اگر رشد گیاه شما کم شده، می‌توانید شاخه‌های قدیمی را قلمه بزنید تا گیاه برای رشد شاخه‌های جدید، انرژی و توانایی کافی داشته باشد.
تمیزکردن برگ گیاه
یکی دیگر از کارهایی که برای سالم‌ماندن گیاهان مختلف ضروری است، تمیزکردن روتین برگ‌ها است. برگ پتوس را دو هفته‌ای یک بار با یک پارچه تمیز و نرم، پاک کنید. برای این کار، در یک کاسه آب، مقدار کمی سرکه سفید بریزید. سپس هر برگ را به‌آرامی، تمیز نمایید. این کار باعث می‌شود که خاک و آلودگی‌های سطح برگ‌ها، از بین بروند.
روشهای عملی برای داشتن پتوس سرسبز و شاداب
پتوس یک گیاه مقاوم و زیبا است که با نگهداری اصولی، می‌تواند به زیباترین گیاه خانه شما تبدیل شود. علت زرد شدن برگ پتوس به نحوه آبیاری، نور محل نگهداری، دما و رطوبت، کیفیت خاک و شرایط گلدان بستگی دارد. اگر گیاه شما زرد شده، اصلا نگران نباشید. بعد از شناسایی دلایل زرد شدن برگ پتوس، مشکل را رفع کنید تا در طی چند هفته، گیاه شما دوباره سرسبز و زیبا شود. در تی‌تی‌گیفت شما می‌توانید انواع گیاهان زیبای آپارتمانی مثل پتوس یا انواع دسته گل را انتخاب کرده و از هر جای دنیا، به عزیزان خود در سراسر ایران هدیه دهید.
سوالات متداول
چرا با وجود آبیاری منظم، برگ پتوس زرد می‌شود؟
آبیاری تقویمی و بدون در نظر گرفتن شرایط گلدان، می‌تواند به کم‌آبی یا آبیاری بیش از حد گیاه منجر شود. قبل از هر بار آبدهی، سطح خاک گلدان را چک کنید. در صورتی که دو تا سه سانتی‌متر از سطح خاک خشک شده، به گیاه آب بدهید.
آیا پتوس به کود نیاز دارد؟
بله! زرد شدن برگ قدیمی پتوس، نشان‌دهنده کمبود مواد مغذی در خاک است. به گیاه کود سه بیست یا انواع کودهای حاوی نیتروژن بدهید. مه‌پاشی با کود جلبک دریایی حل‌شده در آب نیز یک روش عالی برای تغذیه گیاه است.
برگ‌های زرد شده پتوس را نگه داریم؟
خیر. برگ‌های زرد را با یک قیچی یا چاقوی تمیز و تیز، جدا کنید.
